SULTAN ALPARSLAN

Türk milletinin en büyük kahramanlarından sadece birisi... Anadolu'nun kapılarını Türklere açan büyük devlet adamı, siyasetçi, savaşçı komutan Sultan Alparslan...

Selçuklu Devletinin kurulmasında önemli rolü olan Çağrı Beyin oğludur.  20 Ocak 1029 tarihinde doğmuştur. Sayısız zaferlere imza atmış mert ve cesur biri olup babası ölünce Horasan valisi olmuştur. Amcası Tuğrul Bey ölünce onun vasiyetiyle Selçuklu tahtına Alparslan'ın abisi Süleyman tahta getirilmiş fakat Beyler bu durumu kabul etmemişler ve Alparslan'ı Sultan olarak görmüşlerdir. Sultan Alparslan dehası, cesareti ve oldukça başarılı siyaseti sayesinde 27 Nisan 1064'te tahta çıkmıştır.

Yönetici olarak oldukça başarılı bir stratejiye sahip olan Sultan Alparslan dönemin en önemli devlet adamı olarak tarihe adını yazdıran Nizamülmülk'ü yanına almış ve onu veziri yapmıştır. Devlet otoritesinin oldukça güçlendiği bir dönemde Sultan olan Alparslan aynı zamanda hem Bizans hem kardeşi hem de Doğuda büyük mücadeleler vermiş ve başarılı da olmuştur. Bizans imparatoru Diyojen bu ilerlemeden rahatsızlık duymuş fakat 1070 Horasan ve İran ordularıyla Azerbaycan'a girmiştir.

            Mısır'da Fatımilerin faaliyetlerini durdurmak için Halep üzerinden Mısır'a sefer yapmak istemiş ama Bizans İmparatoru Diyojenin Malazgirt'e doğru yola çıktığını haber alınca geri dönmüştür. Alparslan'ın bu kararı ve sonrasında yaşadığı zafer aldığı kararın ne kadar yerinde olduğunu göstermiştir bizlere.  İyi bir yönetici olmak aynı zamanda iyi bir komutan olmak da demektir.

Savaş 26 Ağustos Cuma günü askerleriyle kılınan namaz ile  "Ya Rabbi seni kendime vekil kılıyor azametin karşısında yüzümü yere eğiyor ve senin uğrunda savaşıyorum, niyetim hâlistir bana yardım et " duasını tamamlamış ve askerlerine dönerek "Eğer şehit olursam bu beyaz elbise kefenim olsun o zaman ruhum göklere çıkacaktır, benden sonra oğlum Melikşah'ı tahta geçirin" demiştir.  Bu aynı zamanda onun ölümünden sonra yaşanacak taht kavgasını da önlemek amacıyla söylenmiş sözlerdi.

Malazgirt Savaşı sırasında geçen bazı rivayetler şöyledir:

Sultan Alparslan 27 bin askeriyle Bizans topraklarında ilerlerken keşfe gönderdiği askerlerden biri huzuruna gelip telaşla: 300 bin kişilik düşman ordusu bize doğru yaklaşıyor der. Sultan Alparslan hiç önemsemeyerek şöyle der: "Sakin ol çocuk Biz de onlara yaklaşıyoruz..."

Alparslan gireceği savaşlardan birinden önce keşif için asker gönderir. Keşifçi nefes nefese dönerek "Sultanım bizim 5 katımız kadar kefere(kâfir) var" der. Alparslan üzerine gelen düşman ordusuna bakarak düşüncelere dalar. Bu sırada veziri sorar "Sultanım nedir sizi düşündüren, düşmanların çok olması mı korkuttu sizi? Alparslan şu cevabı verir. "Beni düşündüren düşmanın çokluğu değil, ben bunca leşi nereye gömeceğim" demiştir.

 Savaş sırasında uygulanan "Hilal Taktiği" Türk milletinin en önemli savaş stratejilerinden biri olmuştur, bu taktik ile nice zaferler kazanılmış ve en önemlisi zafer de "Malazgirt Savaşı" olmuştur.

Resim: Hilal(Turan) Taktiği.

Sultan Alparslan için attığı her okun isabet ettiği söylenen ve 1072 yılında Maveraünnehir bölgesine yaptığı sefer sırasında Barzem kalesi komutanı Yusuf Harîzmî'nin teslim olmak bahanesiyle Sultanın huzuruna kabul edildi. Ancak bunu bilerek yapan komutan Sultan Alparslan'ı hançerlemiş, bu olay sonucunda yaralanan Sultan Alparslan şehit olmuştur. Mezarı bugün Türkmenistan'da bulunan Merv şehrine götürülüp defnedilmiştir. Aradan geçen asırlarda mezarının bu şehirdeki Cuma Camii olduğu söylenmiş fakat orada üç tane bu isimle anılan camii vardır.

Sultan Alparslan ölmeden önce veziri Nizamülmülk'ü  "Ben yaralarımın tesiriyle ölüyorum, oğlum( Melikşah) sizin hükümdarınız olsun" demiş ve sonrasında da tahta Melikşah geçmiştir.

Sultan Alparslan adına basılan hatıra madalyonu. 

HAZIRLAYANLAR

Mülkiye AYDIN ve Hediye Berfin YAŞAR

Sosyal Bilgiler Zümresi